Η κρίση για αρχάριους - Μνημόνιο, Δανειακή Σύμβαση, Αγορές
ΚΕΦ Δ. Το Μνημόνιο και η Δανειακή Σύμβαση
Το μνημόνιο και οι αγορές
Θεωρώντας όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω σαν δεδομένα, ας γίνει μια προσπάθεια να ερμηνεύσουμε τη δανειακή σύμβαση της χώρας μας.
Στις 8 Μαΐου του 2010 υπογράφηκε η Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης της Ελλάδας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και των υπολοίπων (15) κρατών της Ευρωζώνης, προκειμένου να χορηγηθεί οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα με μορφή δανείου, ύψους 80 δις ευρώ και 30δις ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Η στήριξη έγινε με τη μορφή δανείων και όχι φυσικά με άμεση χρηματοδότηση. Στόχος της στήριξης αυτής ήταν η χώρα μας να μπορέσει για ένα βραχυπρόθεσμο διάστημα να πληρώνει κανονικά τους δανειστές της όπως έκανε μέχρι σήμερα. Οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας μας, όπως και κάθε χώρας, προκύπτουν σε άτακτα χρονικά διαστήματα. Αντίστοιχα και η χρηματοδότηση γίνεται με ανάλογο τρόπο. Δηλαδή πριν από κάποια δανειακή υποχρέωση της χώρας έχει συμφωνηθεί μια αντίστοιχη χρηματοδότηση. Π.χ. και χωρίς τα νούμερα να είναι ακριβή αν το Σεπτέμβριο λήγει ένα ομόλογο 10 δις των Αύγουστο μπορεί να προκύπτει μια αντίστοιχη δόση κοντά στην τιμή της υποχρέωσης μας, δηλαδή στα 10 δις. Η χρηματοδότηση δηλαδή έχει αυστηρό στόχο, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, η χώρα να είναι συνεπής στους δανειστές της. Δεν προβλέπεται δηλαδή κάποια στήριξη στην εσωτερική οικονομία. Η χρηματοδότηση που παίρνει η χώρα μας από το μηχανισμό στήριξης είναι με επιτόκιο περίπου 5%. Χαμηλότερο φυσικά από το επιτόκιο που βρίσκαμε στις αγορές, εξάλλου γι' αυτό προσφύγαμε στο μηχανισμό, υψηλότερο όμως απ' αυτό που δανειζόμασταν όλα αυτά τα χρόνια. Επιπλέον η στήριξη δεν υπερκαλύπτει τον δανεισμό. Τι σημαίνει αυτό; Πως η χώρα θα πρέπει να δανείζεται επιπλέον χρήματα για να καλύψει είτε τις δανειακές τις ανάγκες είτε τα πρωτογενή ελλείμματα που προκύπτουν στο εσωτερικό. Τα επιπλέον χρήματα αναγκάζεται να τα βρει στις αγορές, τις οποίες θέλαμε να αποφύγουμε, με υπερβολικά επιτόκια, από τα μεγαλύτερα για χώρα στον κόσμο. Ουσιαστικά δηλαδή είμαστε ήδη στις αγορές. Με τη διαφορά πως αυτό είναι πάρα πολύ επιζήμιο για τη χώρα.
Η "στήριξη" που δόθηκε στην Ελλάδα έγινε στη βάση κάποιων ανταλλαγμάτων. Η χώρα προκειμένου να λαμβάνει τις συγκεκριμένες δόσεις "βοήθειας", θα πρέπει να επιβάλλει συγκεκριμένα φορολογικά και μη μέτρα και να αλλάξει την οικονομική της πολιτική. Συνοπτικά το μείγμα των μέτρων που επιβλήθηκαν στη χώρα μας ήταν, αύξηση της φορολογίας, περιορισμός των δαπανών του κράτους, περιορισμός του ίδιου του κράτους, μείωση μισθών και χαλαρές εργασιακές σχέσεις με απελευθέρωση της αγοράς.
Η υπόσχεση
Ποιο ήταν το θεωρητικό σχέδιο για το ξεπέρασμα της Ελληνικής κρίσης; Η Ελλάδα θα λάμβανε για κάποιο διάστημα βοήθεια, περίπου 2 έτη, προκειμένου να μπορεί να πληρώνει κανονικά της δανειακές τις υποχρεώσεις. Σ' αυτό το διάστημα θα γινόταν μια "αναμόρφωση" της οικονομίας. Η αναμόρφωση της οικονομίας θεωρητικά θα δημιουργούσε εμπιστοσύνη στις αγορές και έτσι μετά από 2 χρόνια περίπου θα συνεχίζαμε τον προηγούμενο τρόπο δανεισμού. Θα βγαίναμε δηλαδή στις αγορές όπως και πριν και θα καλύπταμε τις δανειακές μας ανάγκες μέσω ελεύθερου δανεισμού και όχι μέσω διακρατικών συμφωνιών και περιορισμών. Η ιδανική αυτή εξέλιξη στο μυαλό του μέσου ανθρώπου μεταφράστηκε πως για κάποιο διάστημα θα περιορίζαμε τις δαπάνες μας (θα στριμωχνόμασταν) αλλά μετά από κάποιο διάστημα θα τελείωνε το μνημόνιο και θα συνεχίζαμε όπως και πριν έχοντας όμως από τη μία σίγουρα λιγότερες παροχές σαν πολίτες, αλλά από την άλλη την ελπίδα πως η οικονομία μας μπήκε σε μια πιο υγιή τροχιά.
Η κριτική στο μνημόνιο
Η δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο αποτελούν ένα πραγματικό σταθμό στη νεότερη ιστορία της Ελλάδος. Η υπόθεση του χειρισμού της κατάστασης και η σοβαρότητα της θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σε κάθε ανάλυση που γίνεται. Το θέμα δε θα πρέπει να αφεθεί αποκλειστικά στους "ειδικούς". Ο κόσμος θα πρέπει να έχει πλήρη και διαρκή ενημέρωση για την κατάσταση και θα πρέπει επίσης να γίνει ένας σοβαρός κοινωνικός διάλογος για τις λύσεις που μας προτείνονται, επιβάλλονται ή που ενδεχομένως να υπάρχουν.
Το μνημόνιο παρουσιάστηκε σαν η μοναδική λύση τόσο από την πολιτική ηγεσία όσο και από τα περισσότερα ΜΜΕ. Το σίγουρο είναι πως η χώρα μας σε περίπτωση που δεν συμφωνούσε με την εφαρμογή του μνημονίου είχε δύο επιλογές. Ή την κήρυξη χρεοκοπίας, ή την αναζήτηση πόρων από κάποια άλλη διακρατική συμφωνία. Η δεύτερη επιλογή της διακρατικής συμφωνίας ενώ μπορεί να ήταν πιθανή, λογικά θα μετατόπιζε το πρόβλημα για αργότερα ενώ θα έπρεπε πάλι να αξιολογηθούν και οι όροι της νέας βοήθειας. Τον αποκλεισμό μας από τις αγορές θα έπρεπε και πάλι να τον θεωρούσαμε δεδομένο. Η πρώτη λύση, η χρεοκοπία δηλαδή, παρουσιάστηκε από τους υπέρμαχους του μνημονίου ως η απόλυτη καταστροφή προκειμένου φυσικά να δικαιολογήσουν και τον μονόδρομο της επιλογής. Τα πράγματα όμως μπορεί να μην είναι ακριβώς έτσι. Επιπλέον υπάρχει και μεγάλη κριτική για την αποτελεσματικότητα των μέτρων που πήρε η χώρα μας.
Η αναποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής
Στη χώρα μας προτάθηκε ένα οικονομικό πρόγραμμα που απέβλεπε κυρίως στη μείωση του ελλείμματος. Μια σειρά αρκετά σκληρών φορολογικών μέτρων θα αύξαναν τα έσοδα και μια σειρά από μειώσεις στις δαπάνες θα ελάττωναν αντίστοιχα τα έξοδα του κράτους. Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες, το πρόγραμμα αυτό κρύβει ορισμένους κινδύνους που δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν. Πρώτα από όλα έχουμε την ύφεση που καταγράφεται στην οικονομία ως γιγάντωση της ανεργίας, κλείσιμο επιχειρήσεων που επιφέρουν τελικά πτώση του ΑΕΠ. Μη ξεχνάμε πως το χρέος μετριέται ως προς το ΑΕΠ. Τα προηγούμενα χρόνια καταφέρναμε να αυξάνουμε το ΑΕΠ μας και να παρουσιάζουμε μια σχετικά καλή εικόνα του χρέους ως προς το ΑΕΠ. Με την ύφεση όμως και την πτώση του ΑΕΠ το χρέος εκτινάχθηκε από το 120% που ήταν πριν το μνημόνιο στο 165%. Το μνημόνιο δηλαδή στην πράξη αποδυνάμωσε την οικονομική εικόνα της χώρας κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη την έξοδο από την κρίση. Επιπλέον η αύξηση της ανεργίας και το κλείσιμο επιχειρήσεων τροφοδοτεί εκ νέου το έλλειμμα λόγω των αναγκαίων επιδομάτων ανεργίας αλλά και της μείωσης των φορολογικών εσόδων. Η ύφεση στην ελληνική οικονομία κατά τη μνημονιακή διετία υπολογίζεται επισήμως σε 15%. Τα δάνεια της Ελλάδας τρέχουν με ένα επιτόκιο της τάξης του 6%. Συνεπώς απαιτείται μια ανάκαμψη της τάξεως του 15+6=21% στο εγγύς μέλλον για να ισορροπήσει η ελληνική οικονομία σε ένα επίπεδο όπου θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει τα χρέη της υπό την προϋπόθεση ότι δε θα έπαιρνε ούτε ένα ευρώ νέα δάνεια. Ανάπτυξη 21% βέβαια δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στην ιστορία του γνωστού κόσμου.
Επιπλέον αυτή η πολιτική δεν μπορεί να έχει μακροπρόθεσμη βάση. Μεγάλο μέρος των πολιτών αναγκάζεται να τρώει από τις καταθέσεις του και δυστυχώς όταν το λίπος εκλείψει τα πράγματα θα γίνουν δραματικά πιο δύσκολα.
Τέλος η βίαιη πτώση του βιοτικού επιπέδου, η αύξηση της ανεργίας και η ξεθεμελίωση κοινωνικών κατακτήσεων θα έπρεπε να προβληματίσει σε ηθική και ανθρώπινη βάση αλλά αυτό θα μπορούσε να είναι το θέμα ενός άλλου εδαφίου.
Σχόλια
Αθανασάκης Θωμάς
Κύριε Περισιανίδη, Συγχαρητήρια αν και δεν ασχολούμαι με οικονομικά έμαθα πάρα πολλά με αυτά που γράφετε .. Δεν μπορώ ώμος να κατανοήσω ένα πράγμα .. Μια χώρα σαν την Ελλάδα που έχει όπως λέτε περίπου 50 δις καθαρά έσοδα .. Και 22 δις για μισθούς και συντάξεις .. Αρα μένουν υπόλοιπο 50 - 22 = 28 δις .. Και δεν μιλάω για τώρα αλλά πολλά χρόνια πριν δημιουργηθεί αυτό το τεράστιο χρέος να κανονίσουμε να περνάμε με τα άλλα 28 δις .. Και να μην δανειζόμαστε .. Πραγματικά εγώ μπορεί να μην καταλαβαίνω αλλά οι τόσο φωτισμένοι οικονομολόγοι του κράτους δεν ήξεραν ότι οι τοκογλύφοι θα μας πίνουν μια ζωή το αίμα .. Τον λόγο να παίρνω δανικά αντί να προσαρμόσω την οικονομία μου όπως θα το έκανα στο σπίτι μου έχω 28 δις με αυτά περνάω .. Η όλοι αυτοί που μας κυβερνάνε τόσα χρόνια είναι απλά υπάλληλοι των τραπεζών για να μην πω καμιά πιο βαριά κουβέντα ότι από το 1945 μας κυβερνάνε οι δωσίλογοι .. τα παιδιά τους .. και είμαστε τόσο μα τόσο ανόητοι που περιμένουμε να μας σώσουν τα εγγόνια τους !!!!!!!!!!
Περισιανίδης Ευθύμης
Ευχαριστώ κύριε Αθανασάκη. Μερικές παρατηρήσεις. Τα έξοδα μιας χώρας δεν είναι μόνο μισθοί και συντάξεις. Υπάρχουν λειτουργικά έξοδα, έργα, προμήθειες κτλ. Ωστόσο για μένα η ουσία είναι πως την ευθύνη της διαχείρισης την είχαν οι πολιτικοί. Έπρεπε να φροντίσουν τα έξοδα να είναι κοντά στα έσοδα. Αυτό μόνο αυτοί που κυβέρνησαν μπορούσαν να το οργανώσουν και να το καθορίσουν. Από την άλλη να σημειώσουμε οτι δεν είναι απαραίτητο να έχεις πλεόνασμα κάθε χρόνο. Και ένα μικρό σχετικά έλλειμμα δε θα έβλαπτε. Τέλος αξίζει να δούμε και τι ρόλο έπαιξε και το ευρώ στη διαμόρφωση του χρέους.
Βασίλης Σεραφειμάκης
Αναρωτιέμαι εάν οι \\\"Φίλοι τού Ποταμιού\\\" διάβασαν προσεκτικά όλο το κείμενο και αν αποκόμισαν από αυτό τα σημαντικά διδάγματα που παρέχει. Το κείμενο έχει σημαντικές παραλείψεις, οι οποίες δείχνουν ότι ο συγγραφέας ανήκει στην καθεστηκυία σχολή ανάλυσης (πχ δεν μνημονεύει καθόλου το θεμελιώδες δεδομένο ότι ένα κράτος με δημοσιονιομική και νομισματική αυτονομία έχει την ευχέρεια να δανείζει τον εαυτό του και να καθορίζει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια δανεισμού του). Αλλά έχει πάμπολλες τσουχτερές αλήθειες για όσους τυχόν παραμένουν οπαδοί τών αποτυχημένων και εγκληματικά λανθασμένων Ευρωπαϊκών οικονομικών πολιτικών.
χρηστος
Το 0,1 το 0,2 κτλ ειναι το ποσοστο του ΑΕΠ στον πρωτο πινακα?
Παύλος
Κατάντησαν μια υπερήφανη χώρα, να μην μπορεί να ζήσει χωρίς δάνεια. Οι Νεοέλληνες έμαθαν τι σημαίνει \"Σπρέντ\" αλλά δεν γνωρίζουν την Αριστοτελική \"ενδελέχεια\". Ξέρουν τι είπε η Καγκελάριος της Γερμανίας, δεν γνωρίζουν όμως τι είπε ο Αρίσταρχος. Ξέρουν τον υπουργό οικονομικών της Γερμανίας, δεν γνωρίζουν όμως τον πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών. Γιαυτήν την κατάντια της πατρίδας μου δεν ευθύνεται κανείς? Ουστ!!!!
marlow21
Κατ\' αρχάς να πω, αν και θα το καταλάβετε, ότι είμαι άσχετος από οικονομικά. Θέλω να ρωτήσω, με αφορμή το κείμενό σας, γιατί η Ολλανδία δεν χρειάστηκε να μπει σε Μνημόνιο; Γνωρίζω ότι η Ολλανδία έχει τριπλάσιο ΑΕΠ από την Ελλάδα και πολλαπλάσιες ποσοστό του ΑΕΠ της προέρχεται από εξαγωγές. Εμείς έχουμε γύρω στα 20 δισ. εξαγωγές, οι Ολλανδοί 180 δισ. ? αν θυμάμαι καλά. Ο λόγος είναι ότι μπορούν να αποπληρώνουν τα δάνεια που έχουν πάρει χωρίς να δανείζονται ή είναι κάτι πιο περίπλοκο; Δε βρήκα λογική εξήγηση στο ερώτημα γιατί εμείς Μνημόνιο και όχι και αυτοί; Ευχαριστώ εκ των προτέρων!
Περισιανίδης Ευθύμης
marlow21 σχετικά με το σχόλιο σου για τις γνώσεις σου στα οικονομικά θα ήθελα να κάνω την εξής παρατήρηση. Με την εργασία αυτή ήθελα να φέρω τα οικονομικά πιο κοντά στον πολίτη. Σε ένα επίπεδο δεν θέλουμε να υπολογίσουμε κάτι πολύπλοκο, αλλά να κατανοήσουμε βασικές έννοιες όπως έσοδα έξοδα κτλ τα οποία απαιτούν απλή αριθμητική. Λίγο αυτοπεποίθηση θέλει και να ασχοληθούμε. Το ερώτημα σου έχει ενδιαφέρον και θα σου απαντήσω κάπως γενικά. Πιο συγκεκριμένα μπορείς να ανατρέξεις σε κάποιο πίνακα εξέλιξης του χρέους της Ολλανδίας αν σε ενδιαφέρει. Για να πληρώνει πραγματικά μια χώρα το χρέος της αυτό θα πρέπει αυτό να μειώνεται. Στην πράξη όμως αυτό δε συμβαίνει. Δεν είναι λογικό δηλαδή να λες πως η Γερμανία έχει χρέος 2,3 τρις αλλά το πληρώνει και την άλλη χρονιά να έχει χρέος 2,4. Οι εξαγωγές που αναφέρεις είναι ένας χρήσιμος δείκτης αλλά δεν λέει όλη την αλήθεια. Το μυστικό βρίσκεται οτι το πλεόνασμα στις εξαγωγές δεν μεταφράζεται συνήθως σε έσοδα για το κράτος ή και για τους πολίτες που μας ενδιαφέρει. Έτσι θεωρητικά μια χώρα μπορεί να έχει μεγάλο εμπορικά πλεόνασμα και ταυτόχρονα μεγάλο χρέος. Το θέμα είναι δηλαδή τι θα φορολογηθεί και σε ποιες τσέπες θα μπει το πλεόνασμα γιατί λεφτά όντως υπάρχουν. Το γιατί μπαίνει μια χώρα σε μνημόνιο είναι θέμα πολιτικό και όχι κάτι φυσικό που γίνεται από μόνο του. Το δεδομένο είναι οτι το 2009 - 2010 ανέβηκαν τα Ελληνικά spread. Το πως λειτουργεί αυτό το εξηγώ στην εργασία. Ελπίζω να σε βοήθησα.
Απόστολος
Κατατοπιστικότατο άρθρο, ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που αφιερώσατε.
Αλεξ
Δεν θα μπορούσα να είχα ξοδέψει καλύτερα τον χρόνο μου! Μετά από αυτό το άρθρο όλα βγάζουν νόημα. Δεν θα έπρεπε αυτό το κείμενο να έχει δοθεί ήδη από την ημέρα που δημοσιεύτηκε σε κάθε πολίτη για να μπορεί να παρακολουθεί, να ΚΑΤΑΝΟΕΙ και να κρίνει τις εξελίξεις? Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει μέριμνα. Και αυτό μάλλον λόγω κάποιας σκοπιμότητας. Ευτυχώς με το διαδίκτυο μπορούμε να πάρουμε λίγο την κατάσταση στα χέρια μας και να κάνουμε βήματα προς την \"αφύπνιση\" που να μας βγάλει από την \"σπηλιά του πλάτωνα\". Δεν έχω να προσθέσω τίποτα ή όποιαδήποτε απορία. Το κείμενο είναι άψογο, συνεκτικό, αδιάτρητο! Ένα πλήρες και ανελλειπές δίδαγμα. Μόνο συγχαρητήρια για την αντικειμενική, αμερόληπτη και ταυτόχρονα απόλυτα κατανοητή σε όλους παρουσίαση των οικονομικών μηχανισμών και γεγονότων. Κύριε Περισιανίδη είμαι ευγνώμον! Άμεση προώθησή του σε όλους.
Νίκη
Ευχαριστούμε για το κατατοπιστικό άρθρο. Θα μπορούσατε σε ένα άλλο άρθρο να εξηγήσετε πώς δουλεύουν τα χρηματιστήρια; Τί ακριβώς γίνεται τώρα με το χρηματιστήριο της Κίνας; Ευχαριστώ προκαταβολικά
Παντελής
Κύριες Περισιανίδη πως κρίνετε τις κινήσεις της κυβέρνησης μέχρι τώρα σχετικά με τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές; Από τη στιγμή που οι δανειστές αρνούνται κούρεμα, πιστεύετε ότι μια επιμήκυνση, ένα περιθώριο μη πληρωμής τόκων και μια μείωση επιτοκίου θα μπορούσαν να κάνουν το χρέος βιώσιμο ή στο τέλος θα ήταν μια από τα ίδια; Τέλος μήπως γνωρίζετε ποια θα είναι η πορεία της χώρας εκτός ευρώ αν παρ\'ελπίδα δεν κλείσει συμφωνία; υγ. Μιλήσατε για το ευρώ αφήνοντας κάποιες σκιές. Χωρίς να ξέρω οικονομικά μου έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι ο μόνος λόγος ύπαρξης του είναι για να κερδίσουν οι πολυεθνικές. Χονδρικά, αύξησαν τις τιμές τους, αναγκάστηκε το κράτος να δώσει μεγαλύτερους μισθούς για μπορέσει να ανταποκριθεί ο καταναλωτής και για να το καταφέρει αυτό έπρεπε να αυξήσει τον δανεισμό. Άρα δανείζονταν για να γεμίζει τα ταμεία των πολυεθνικών!
Θοδωρής
Απλά ευχαριστούμε που μας βοηθήσατε να καταλάβουμε τις βασικές έννοιες στην νέα Ελληνική τραγωδία που περνάει η χώρα μας. Επειδή κατανοώ τον απλό τρόπο γραφής σας (ιδιαίτερα όταν δίνεται παραδείγματα και κάνετε συγκρίσεις κράτους και οικογένειας) και θα ήθελα να παρακολουθώ τις αναλύσεις σας ή ακόμα και τις τοποθετήσεις σας υπάρχει κάποιο site που μπορούμε να σας βρίσκουμε. Ευχαριστούμε προκαταβολικά
Περισιανίδης Ευθύμης
ʽΠαντελήʼ σύμφωνα με τα δεδομένα που μας έχουν δώσει όσες πολιτικές ομάδες έχουν κυβερνήσει ή συγκυβερνήσει δεν υπάρχει διαπραγμάτευση. Υπάρχουν απαιτήσεις των δανειστών που απλά πρέπει να ικανοποιηθούν. Για τη δεύτερη ερώτησή σου για “την επιμήκυνση χρέους” δε νομίζω να λύσει το πρόβλημα. Κάπου είχα διαβάσει οτι στην παγκόσμια ιστορία δεν υπάρχει αναδιάρθρωση χρέους προς όφελος του δανειζόμενου με πρωτοβουλία του δανειστή. Δεν ξέρω αν ισχύει αλλά μου ακούγεται λογικό. Για το ευρώ έχω γράψει αυτό http://www.veriorama.com/krisi_euro.php
Περισιανίδης Ευθύμης
ʽΘοδωρήʼ ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Υπάρχει σκέψη για δημιουργία ειδικού site για την κρίση. Μέχρι τότε μπορείτε να με βρίσκετε εδώ. Επίσης έχω γράψει και κάποια άρθρα σε αυτό το site Για το ευρώ έχω γράψει αυτό http://www.veriorama.com/krisi_euro.php και κάποια άρθρα http://www.veriorama.com/article_group.php?type=best
Γίωργος Παπ
Κυριε Περισιανίδη, συγχαρητήρια για το εξαιρετικά εμπεριστατωμένο άρθρο. Ειμαι ένας απο τους πολίτες που τρέμουν στην ιδέα της χρεοκοπίας. Ο λόγος δεν είναι ο φοβος οτι \"δε θα εχουμε να φαμε\" ή οτι \"θα επικρατήσει το απόλυτο χάος\". Η μεγαλη μου ανυσηχία ειναι οτι σε εθνικό επίπεδο, θεωρώ οτι οι δανειστές προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τη ζημια τους απο τη δική μας \"αθετηση πληρωμων\", θα διαθέσουν το χρέος μας προς εξαγορά. Ποιος μπορει να ενδιαφερεται για να αγοράσει το χρέος μιας χρεοκοπημένης Ελλαδας? Μα φυσικά οι \"καλοί μας γείτονες\". Η σκέψη λοιπον, να σταματήσουμε να χρωστάμε στην Ευρωπη και στο ΔΝΤ και ξαφνικά να βρεθουμε να χρωστάμε το ίδιο χρέος στην Τουρκία, με προβληματίζει ιδιεταιρα, καθοσον μια τετοια κίνηση απο πλευρας της γειτονικης μας χωρας, δεν θα ειχε φυσικά αγαθους σκοπους, αλλα στοχο να αξιώσει (και μαλιστα με νομιμη προφαση) ουσιαστική κυριαρχία επι ελληνικών εδαφών και οικονομικών πόρων στο Αιγαίο και τη Θράκη. Προφανώς κατι τέτοιο ειναι αδυνατο να γινει αποδεκτό απο οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση (ελπιζω), γεγονός το οποιο μοιραια οδηγει σε πολεμο. Ενα πολεμο τον οποιο μια χρεοκοπημένη χωρα, δεν θα εχει πορους να στηρίξει. Θα ήθελα καποιο σχολιο επ\'αυτου.
Περισιανίδης Ευθύμης
Περίεργο σενάριο η πώληση του χρέους στην Τουρκία. Έχει γίνει κάτι αντίστοιχο ιστορικά; Αν ναι θα ήθελα να μου στείλετε κάποιο link ή πληροφορία να το διαβάσω.
Γιώργος Παπ
(1/2) Κατʼαρχην να ξεκαθαρίσω οτι δεν ειμαι νομικός, ιστορικός ή οικονομολογος. Ειμαι στρατιωτικός. Το θεμα που θετω ξεκίνησε να με προβληματίζει μετα τις δηλώσεις Νταβουτογλου (30ιουν) περι προθεσεως της Τουρκίας να συνδραμει οικονομικά την Ελλαδα ωστε να «... κερδίσει τη φιλία του ελληνικού λαού και τη δυνατότητα να μετατραπεί το Αιγαίο σε θάλασσα ειρήνης.» «Θαλασσα ειρηνης»?? χμμ... Εκφραση που γενικως περναει απαρατηρητη σε οσους δεν εχουν να ασχολουνται καθημερινα με αεροναυτικες παραβιασεις τως συνόρων μας και αλλες παρομοιες πρακτικες των γειτόνων, οι οποιες εντασονται στο πλαισιο της (επισημα δεδηλωμενης) θεωρίας οτι το Αιγαιο θα επρεπε να διχοτομηθει κατα τον 25 μεσημβρινό. [επειδη δε μπορω να το αναλυσω αυτο, ψαξτε το λιγο και το συζηταμε]. Αυτα ως προς τα ενδιαφεροντα της Τουρκίας και την προθεσή της να μας «σωσει».
Γίωργος Παπ
(2/2) Ως προς το θεμα εκχωρησης του δανείου σε τριτους τωρα... Οχι, δεν εχω υπʼοψη μου αν εχει ξαναγίνει στο παρελθόν. Δυστυχως δεν ασχολουμαι σε τετοιο βαθμο με την ιστορία και γιʼαυτο το σχολιο μου ειχε χαρακτηρα «προσωπικης ανυσηχίας» και οχι μιας εμπεριστατωμενης τοποθέτησης. Παρʼολα αυτα θα σας πω απο που πηγάζει η ανυσηχία μου οτι κατι τέτοιο ειναι νομικώς εφικτό: 1) Τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών (σε επιπεδο φυσικών και νομικών προσωπων) χαρακτηρίζονται νομικα ως κεφάλαια (assets) της εκάστοτε τράπεζας που τα εχει στην κατοχή της. Αυτό τους δίνει το δικαίωμα να τα χειριστούν κατα το δοκούν οταν αυτες κρίνουν σκοπιμο. Το γεγονός αυτο αποτυπωνεται στους όρους των δανειακών συμβάσεων που υπογραφουμε για να παρουμε οποιοδηποτε δανειο θέλουμε (στεγαστικο, καταναλωτικό, κλπ) συννηθως με τη φραση «η Χ-BANK διατηρεί το δικαίωμα να εκχωρήσοει σε τρίτους την είσπραξη των απαιτήσεών της που απορρεουν απο την παρουσα συμβαση». Φρονώ, χωρίς να ειμαι απολυτα βεβαιος, οτι κατι αντίστοιχο ισχυει και στις διεθνείς δανειακες συμβάσεις (οπως αυτη του Μαιου 2010). 2)Στο κειμενο της παραπάνω συμβασης (το οποιο φυσικα δεν εχω καταφερει να το διαβασω όλο) περιέχεται το εξής: (Αρ.14 Παρ.5 Συμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης //20-5-2010) «14. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ (5) Με την παρούσα ο Δανειολήπτης αμετάκλητα και άνευ όρων παραιτείται από κάθε ασυλία που έχει ή πρόκειται να αποκτήσει, όσον αφορά τον ίδιο ή τα περιουσιακά του στοιχεία, από νομικές διαδικασίες σε σχέση με την παρούσα Σύμβαση, περιλαμβανομένων, χωρίς περιορισμούς της ασυλίας όσον αφορά την άσκηση αγώγής, δικαστική απόφαση ή άλλη διαταγή, κατάσχεση, αναστολή έκτελέσης δικαστικής αποφάσης ή προσωρινή διαταγή, και όσον αφορά την εκτέλεση και επιβολή κατά των περιουσιακών στοιχείων του στο βαθμό που δεν το απαγορεύει αναγκαστικός νόμος.» Δεν ξερω, εμενα ολα αυτα με προβληματίζουν πολύ. Δυστυχώς δεν εχω το γνωσιακό υπόβαθρο, αλλα ουτε και το χρόνο να κατσω να τα αναλύσω. Δεν γνωρίζω αν κατι τετοιο εχει γινει στο παρελθόν. Αλλα και να μην εχει γίνει, απο μονο του αυτο δεν με εφυσηχαζει. Σιγουρα θεωρώ οτι στις οποιες αποφασεις παιρνουμε (σαν χωρα) θα πρεπει να ειμαστε σιγουροι οτι βλεπουμε ολη τη σκακιέρα, και οχι μονο το τετραγωνακι στο οποιο θα πάμε. Δυστυχως πολλοι απο μας βλεπουμε μονο το τετραγωνακι στο οποιο ειμαστε τωρα ή ημασταν 2 κινησεις πριν.
Φίλιππος
Αν μπορούσατε να οργανώσετε ένα σεμινάριο για κάποιους άσχετους που επηρεάζουν την κοινωνία θα προσφέρατε μεγάλη υπηρεσία στην χώρα.
Ιπτάμενος Διάκος
Το άρθρο είναι ελλειπέστατο. Κατ\' αρχήν δεν μας λέει ποιοί είναι αυτοί που μπορούν να δανίζουν όλα τα κράτη του κόσμου που αυξάνουν το ΑΕΠ τους συνεχώς και γίνονται όλο και πιο αξιόχρεα; Που τα βρίσκουν αυτά τα λεφτά; Γιατί δεν μπορούν τα κράτη να κάνουν το ίδιο, ώστε να βγάζουν μόνα τους αυτά τα λεφτά και να μην χρειάζεται να τα δανίζονται; Τους νόμους τους κατασκευάζουν τα κράτη και οι κυβερνήσεις. Και μπορούν να τους επιβάλλουν άνετα στις τράπεζες και στα funds και σε κάθε λογής κερδοσκόπο. Γιατί δεν αλλάζουν τους κανόνες ώστε να μην χρειάζεται να χρωστάνε στους ιδιώτες, αλλά αφήνονται να ελέγχονται από αυτούς; Έπειτα, το άρθρο αυτό αποδέχεται εξαρχής ότι λίγο πολύ τα κράτη είναι πάντα ελλειματικά και δανίζονται, αρκεί να αυξάνονται τα ΑΕΠ τους και όλα είναι καλά. Δεν μας λέει, ως πότε θα μπορούν να αυξάνονται τα ΑΕΠ όλων των κρατών; Μέχρι πότε θα μπορεί η πραγματική παγκόσμια οικονομία να αυξάνεται; μέχρι πότε θα μπορούν να αντλούνται περισσότεροι πόροι για να αυξάνονται τα χρέη και το ΑΕΠ;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ
Κύριε Περισιανίδη, Θέλω να σας συγχαρώ για το άρθρο σας και τον τρόπο που το έχετε συγράψει. Είναι πολύ αναλυτικό και κατανοητό και από τον πιό αδαή. Εάν κι\' εφόσον σας είναι εύκολο, παρακαλώ, παρουσιάστε μας και τα κεφάλαια των δανείων με τους αντίστοιχους τόκους που έχουμε λάβει, ιδιαίτερα αυτών της Ισπανίας. Ευχαριστώ πολύ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ dkalogirou7@gmail.com
βάνα
Ευχαριστούμε για την καταπληκτική αναλυτική αλλά και επεξηγηματική αναφορά για το μνημόνιο και το ΑΕΠ. Το θέμα είναι ότι η χώρα μας έδειξε περίτρανα ότι δανειζότανε όχι για μισθούς και συντάξεις αφού τα εισέπραττε μέσω εφορίας (με αυξημένο ποσοστό φοροδιαφυγής) αλλά και τα δάνεια δεν χρησιμοποιούνταν προς χρηματοδότηση της παιδείας και της υγείας κτλ. για κοινωνικό όφελος τότε για ποιο λόγο δανειζόμασταν.
Μιχαλης
Εξαιρετικο αρθρο. Και τα 7 κομματια. Θα ειχε ενδιαφερον η συνεχιση του καθε κομματιου με βαση τις αλλαγες που εγιναν με μνημονιο 2 και το τι εγινε με μνημονιο 3. Ειδικα προσωπικα εχω ενα τεραστιο κενο στο τι τοκους πληρωνουμε για καθε κομματι του χρεους. Αλλοι οι τοκοι του μνημ 1, αλλοι του 2, αλλοι με το 3 που εφερε και αλλαγες στα μηνμονια αλλα μου ειναι αγνωστο τι επιτοκια εχουν παλαια δανεια/ομολογ προ 2009 τα οποια συνεχιζουν να εξυπηρετουνται και ποσα ειναι αυτα τα κακα δανεια.
Περισιανίδης Ευθύμης
Ζητώ κατά κάποιο τρόπο συγνώμη αλλά τον τελευταίο καιρό δεν ασχολούμαι με οικονομικές αναλύσεις και μεγέθη. Ναι όντως θα είχε ενδιαφέρον να γίνει μια ανανέωση της εργασίας που έκανα με βάση τα νέα δεδομένα αλλά αυτή τη στιγμή είναι λίγο δύσκολο οπότε δεν μπορώ να απαντήσω με τη λεπτομέρεια που απαιτείται στα περισσότερα ερωτήματα που μου τίθενται. Συνεχίζω προσωπικά να ασχολούμαι με την πολιτική. Το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό αλλά παγκόσμιο και έχει να κάνει με κοινωνικούς, ψυχολογικούς και οικονομικούς παράγοντες. Με την παιδεία και το πως ζούμε στην καθημερινότητά μας.
Ευαγγελία Σ.
Συγχαρητήρια κύριε Περισιανίδη για το άρθρο σας! Είναι απόλυτα κατανοητό και συγχρόνως πολύ περιεκτικο! Συμφωνώ κι εγώ πως θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να την ανανεώσετε!
Πανος Μακρης
Καταπληκτικο αρθρο για το Μνημονιο-1. Ευχαριστω αν και αργησα να το παρω χαμπαρι. Διαβασα αλλες πηγες και μπερδευτηκα. Αναρωτιεμαι συχνα αν αυτοι που γραφουν κατι το καταλαβαινουν οι ιδιοι. Μεγαλο πραγμα να μπορεις να γραφεις σαν \"αναγνωστης\". Δεν αναφερει τις συνθηκες αποπληρωμης του δανειου. Θα εκτιμουσα ενα νεο αρθρο με τα δυο επομενα μνημονια.
Γιαννης Κορινθος.
Κατ αρχην συγχαρητηρια για την δουλεια σας και το αρθρο σας. Κατα δευτερον θα ηθελα να εστιασω στο κατα ποσο επαιξε ρολο το κοστος των δημοσιων υπαλληλων στην διογκωση του χρεους.Συμφωνα με αυτα που γραφετε επαιξε πολυ μικρο ρολο. Η γνωμη μου ειναι εντελως αντιθετη. Υπεραριθμοι, καλοπληρωμενοι συμφωνα με ο,τι προσφεραν και... με εφ απαξ τυπου ΤΖΟΚΕΡ. Ειμαι ιδιοκτητης καφενειου στην Κορινθο και μεχρι το 2016 που γραφω αυτο το κειμενο εχω αναγκαστει να πουλησω οτι μου αφησαν οι προγονοι μου για να κρατησω ανοικτο το καφενειο... και χρωσταω πολλα πολλα ακομα. Με εκτιμηση Καραγεωργιου Ιωαννης Κορινθος. 31 Μαιου 2016.
Θαλια Ρουνη
Για τα δεινα των Ελληνων φταινε αποκλειστικα οι ιδιοι,που επελεγαν επι χρονια κυβερνηση με βαση μονο το προσωπικο τους συμφερον και τον γνωστο του γνωστου και οχι με βαση το μακροπροθεσμο καλο για την κοινωνια,που θα προεκυπτε απο μια αξιοκρατικη και μακροπροθεσμα ορθη πολιτικη.Οι ελληνες ποτε δεν καταλαβαν γιατι ζουσαν καλα (οι περισσοτεροι).Γιατι ζουσαν με δανεια, τα οποια οι κυβερνησεις επαιρναν,οχι για να τα τοποθετησουν σε παραγωγικο τομεα,αλλα για να τους τα μοιραζουν,ετσι ωστε οι κυβερνησεις να ξαναψηφιζονται.Δεν ειναι τυχαιο που το ιδιο κομμα κυβερνουσε 20 χρονια. Υπαρχει λοιπον οντως ηθικο θεμα.Τα δανεια που οι κυβερνησεις επαιρναν απο την Ευρωπη και τα μοιραζαν,πρεπει τωρα να τα γυρισουμε.Πως να το κανουμε δηλαδη? Το εαν πανω στην αναγκη μας,μας εκμεταλλευτηκαν με μνημονια,ας προσεχαμε και παλι ! Αγαπητε μου κυριε πολυ σωστα αναφερετε, οτι η Ελλαδα ειναι απο τις χωρες που λιγα εχουν δωσει στην Υγεια και Παιδεια. Δεν της μενουν χρηματα αφου δινει παρα πολλα σε ολο τον υπολοιπο, διογκωμενο εν σχεση με αλλες χωρες ,δημοσιο τομεα.Τα δανεια τα επαιρναν για να πληρωνουν μισθους και το χειροτερο,μισθους για ατομα που δεν εκαναν καμια παραγωγη. Με ενα μεγαλο μερος των δανειων και με την φορολογια των ιδιωτων πληρωναν μισθους και συνταξεις (υπερογκες) και ο,τι εμενε εξανεμιζοταν,χωρις να ξερει κανεις πως και που. Βεβαιως και σε πολλες χωρες συμβαινει αυτο,αλλα οι πολιτικοι τους εχουν και λιγο φιλοτιμο να τοποθετησουν ενα μερος των δανειων ή του πρωτογενους πλεονασματος σε παραγωγη. Ολες οι χωρες εχουν χρεη,ναι! Αλλα εχουν και καποια παραγωγη, οργανωση, αξιοκρατια, με αποτελεσμα την ''καποια''ομαλη λειτουργια της κοινωνιας. Οσο για την χρεοκοπια,θα συμφωνουσα μαζι σας,εφοσον ομως ημουν σιγουρη οτι θα υπηρχε μια κυβερνηση απο ικανους να αναδιοργανωσουν αξιοκρατικα και σωστα την νεα κοινωνια της δραχμης και οτι οι Ελληνες θα σκεπτονταν με βαση το δημοσιο συμφερον.Απο την στιγμη που η ελληνικη νοοτροπια δεν αλλαζει, καλυτερα να διοικουμαστε απο την Ευρωπη! Χειροτερα δεν θα ειναι!
Ανδρέας
Κύριε 27 δις ήταν το κόστος μόνο των συντάξεων για το 2009 εδώ και τα στοιχεία. Πουλάτε παραμύθια στον κόσμο http://www.idika.gr/files/22%CE%B7_%CE%B5%CE%BA%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B7_%CE%97%CE%9B%CE%99%CE%9F%CE%A3_v2.pdf
Περισιανίδης Ευθύμιος
Ανδρέα τα 27 δις δεν τα βρήκα στο κείμενο που παράθεσες. Σε ποια σελίδα είναι; Επίσης το θέμα που μας ενδιαφέρει είναι το ποσό που επιβαρύνει τον προυπολογισμό και όχι τα ποσά που ξόδεψαν τα ταμεία. Τα στοιχεία τα βρήκα από τους ετήσιους προυπολογισμούς του κράτους που μπορεί να τους δει ο καθένας και μάλιστα προτείνω σε όλους να τους δουν και να κρίνουν.