Η κρίση για αρχάριους - Χρέος, ΑΕΠ
ΚΕΦ Α. Δομή και Διαμόρφωση Χρέους
Πρόλογος
Οι αναλύσεις που δόθηκαν μέσω των ΜΜΕ για την οικονομική κρίση, Ελληνική και Παγκόσμια, έδωσαν την εντύπωση στον κόσμο πως η επιστήμη των οικονομικών διέπεται από δυσνόητους κανόνες και έννοιες που δεν μπορεί να γίνουν αντιληπτές από το μέσο άνθρωπο. Κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα δεν ισχύει. Αν κάποιος μπορεί να κατανοήσει τα οικονομικά του σπιτιού του, και ακόμα περισσότερο της επιχείρησής του, θα είναι σε θέση να καταλάβει τα βασικά τουλάχιστον στοιχεία που διέπουν τη σημερινή κρίση.
Το μέγεθος του χρέους
Το πρώτο πράγμα που έγινε αισθητό στους πολίτες, όταν ξεκίνησαν τα προβλήματα στη χώρα και άρχισαν να φαίνονται τα πρώτα σύννεφα στον ορίζοντα ήταν το τεράστιο ύψος του ελληνικού χρέους. Περίπου 300 δις δημόσιο χρέος προς το τέλος του 2009. Το μέγεθος προκαλεί ίλιγγο αλλά, για να το χαρακτηρίσουμε ή όχι «τεράστιο», πρέπει να το εξετάσουμε συγκριτικά και όχι αυτοτελώς.
Μια ματιά στον πίνακα των χωρών με τα εξωτερικά τους χρέη θα αποκαλύψει πως υπάρχουν αρκετές χώρες με πολύ μεγαλύτερο χρέος από την Ελλάδα και εδώ δημιουργείται εύλογα η απορία γιατί αποτελούσε η χώρα μας το πρόβλημα. Μια πιο προσεκτική αντιμετώπιση θα πρέπει να δει το χρέος συγκριτικά με τον πλούτο της κάθε χώρας. Για να το αντιπαραθέσουμε με τον προϋπολογισμό ενός νοικοκυριού, εύκολα καταλαβαίνει κάποιος πως δεν έχει σημασία μόνο η απόλυτη τιμή του χρέους αλλά και η σχέση αυτού του ποσού με τα έσοδα της οικογένειας. Άλλο δηλαδή να πρέπει να πληρώσει 500 ευρώ δόση κάποιος που έχει έσοδα 1000 ευρώ και άλλο κάποιος που έχει έσοδα 3000 ευρώ. Για τον δεύτερο το ίδιο χρέος φαίνεται μικρότερο.
Το ΑΕΠ
Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, ή για συντομία ΑΕΠ, ακούγεται πολύπλοκος σαν όρος αλλά πολύ απλά προσδιορίζει το μέγεθος της οικονομίας μιας χώρας. Ένας πιο επίσημος ορισμός είναι "το άθροισμα της αξίας όλων των αγαθών και υπηρεσιών που παρήγαγε μια χώρα μέσα σε ένα έτος". Θα μπορούσαμε να το δούμε και σαν τον "ετήσιο τζίρο" μιας χώρας.
Το ΑΕΠ είναι χρήσιμο όταν θέλουμε να κάνουμε συγκρίσεις μεταξύ χωρών και οικονομικών μεγεθών. Για παράδειγμα δε θα ήταν σωστό να συγκρίνουμε τα ποσά που δαπανήθηκαν από την Ελλάδα και την Ιταλία λόγου χάρη για την παιδεία. Μια σύγκριση όμως των ποσοστών των δαπανών ως προς το ΑΕΠ θα είχε πιο πολύ νόημα. Μια οικονομία με ΑΕΠ 100 δις ξοδεύει 5 δις για την παιδεία. Μια άλλη οικονομία των 200 δις ξοδεύει 7 δις για την παιδεία, 2 δις περισσότερα μεν, αλλά σαν ποσοστό λιγότερο από την πρώτη χώρα.
Για να γυρίσουμε ξανά στο χρέος θα βγάζαμε καλύτερα συμπεράσματα αν εκφράζαμε το χρέος ως προς το ΑΕΠ. Αν για παράδειγμα μια χώρα έχει χρέος 50% του ΑΕΠ της σημαίνει πως πιθανό να μπορεί να το χειριστεί καλύτερα από μια άλλη χώρα που έχει χρέος 70% του ΑΕΠ. Φυσικά δεν είναι αυτό το μόνο κριτήριο αλλά το χρέος ως προς το ΑΕΠ αποτελεί ένα σεβαστό ποιοτικό κριτήριο του χρέους.
Το χρέος ως προς το ΑΕΠ
Παρά το γεγονός πως η Ελλάδα δέχθηκε δριμύτατες επικρίσεις για το χρέος της το 2009 στην πραγματικότητα αυτό δεν άλλαξε και πολύ τα τελευταία 10 χρόνια σε σχέση με το ΑΕΠ. Το χρέος της Ελλάδος αυτά τα χρόνια ήταν κοντά στο 100% του ΑΕΠ της. Δηλαδή μπορεί να αύξανε το ποσό του Ελληνικού χρέους αλλά αύξανε ταυτόχρονα και το ΑΕΠ της χώρας. Μην ξεχνάμε οτι η πραγματική αξιολόγηση της "σοβαρότητας" ενός χρέους έχει να κάνει ακριβώς με αυτό το κλάσμα, δηλαδή χρέος / ΑΕΠ και όχι με την απόλυτη τιμή του χρέους. Ένας τρόπος για να εμφανίσει μια χώρα καλύτερα οικονομικά μεγέθη θα μπορούσε να είναι αντί να μειώνει το χρέος της να φροντίζει να αυξάνει περισσότερο το ΑΕΠ της. Μη ξεχνάμε πως το μέγεθος που συζητάμε είναι κλάσμα. Φροντίζοντας να αυξηθεί περισσότερο ο παρονομαστής (το ΑΕΠ) από τον αριθμητή (Χρέος) καταφέρνουμε να μειώσουμε το συνολικό ποσοστό και να παρουσιάσουμε μια καλύτερη κατάσταση για την οικονομία.
Εξωτερικό και δημόσιο χρέος
Το ποσοστό γύρω στο 100% του δημόσιου Ελληνικού χρέους είναι πράγματι πολύ μεγάλο, το μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη μαζί με αυτό της Ιταλίας. Η εικόνα αλλάζει αν εξετάσουμε το εξωτερικό χρέος των χωρών. Πόσα χρωστάει δηλαδή το ελληνικό δημόσιο, οι ελληνικές τράπεζες, οι ελληνικές επιχειρήσεις και τα ελληνικά νοικοκυριά. Στην περίπτωση αυτή τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Το εξωτερικό χρέος αρκετών χωρών σε ποσοστό του ΑΕΠ υπερβαίνει αυτό της Ελλάδος. Συνολικά λοιπόν η Ελλάδα χρωστάει λιγότερα σε ποσοστό του ΑΕΠ από αρκετές χώρες της Ευρώπης που μάλιστα είναι και οικονομικά ισχυρές.
Αναφέρουμε μερικά ποσοστά γνωστών χωρών την εποχή που ξέσπασε η κρίση.
Ιρλανδία 1052%
Βρετανία 431%
Ολλανδία 310,5%
Βέλγιο 275,6%
Ελλάδα 163%
Τα χαμηλά ποσοστά της Ελλάδος οφείλονται στο οτι ο ιδιωτικός δανεισμός στη χώρα μας, παρά την αντίθετη φημολογία, ήταν χαμηλός. Λέμε παρά την αντίθετη φημολογία, μια που σε μια προσπάθεια να καταδειχθεί η προσωπική ευθύνη του Έλληνα τον κατηγόρησαν πως έπαιρνε αλόγιστα δάνεια για ιδιωτικές σπατάλες. Τα στοιχεία πάντως του ιδιωτικού δανεισμού δείχνουν μια διαφορετική εικόνα. Επιπλέον καθίσταται για μια ακόμη φορά αξιοπερίεργος ο λόγος που η Ελλάδα έγινε το μαύρο πρόβατο στην Ευρώπη για το χρέος μια που συνολικά παρουσιάζει μικρότερο ακόμα και από ισχυρές οικονομικά χώρες. Επισημαίνουμε πως η σύγκριση του χρέους γίνεται ως προς το ΑΕΠ (αναλογικά με την οικονομία δηλαδή) και όχι σε απόλυτες τιμές που θα ήταν φυσικό να είχαμε μικρότερο χρέος.
Σχόλια
Περισιανίδης
Βύρων ο τζίρος αναφέρεται σε σχέση με το ΑΕΠ και δεν είναι τα κέρδη μιας χώρας. Δεν ξέρω αν αναφέρεσαι σε κάτι άλλο.
Νικος
Ωραίο άρθρο, αλλά συγγνώμη τόσα χρόνια με πρωτογενές έλλειμμα πάνω από 10 δις αν δεν δανειζόμασταν πως θα πληρώναμε τις ανάγκες του κράτους (που δε περιλαμβάνουν τόκους και δάνεια); Αν δεν είχε σκοπό το άρθρο να προσεγγίσει αυτή τη κατάσταση ας μην άφηνε υπονοούμενο οτι θα ήταν \"σωτήριο να το κάναμε\" αποφεύγοντας να επιχειρηματολογήσει επειδή είναι αυτονόητο πως θα ήταν καταστροφικό. Από εκεί και πέρα θα ήταν καλό να βλέπαμε και στοιχεία με αριθμούς για το χρέος ιδιωτικού τομέα κάθε χώρας καθώς και για το χρέος αναλογικά με τον πληθυσμό κάθε χώρας (Ο μέσος Έλληνας χρωστάει 30,000$ για τη χώρα του, όταν ο μέσος Γερμανός χρωστάει 34,000 άρα αν είμαστε το ίδιο παραγωγικοί και ανταγωνιστικοί θα ξεχρεώσουμε πιο γρήγορα). Το πρόβλημα είναι γενικότερα στον καπιταλισμό και τη παγκοσμιοποίηση και όταν έρθουν όλες οι χώρες στη θέση μας θα υπάρξει η ανατροπή. Μέχρι τότε έχουμε ανάγκες από εισαγωγές φαρμάκων, εξοπλιστικών, τεχνολογίας και θα ήταν απαράδεκτο να απομονωθούμε από τη παγκόσμια κοινότητα.
Περισιανίδης Ευθύμης
Νίκο δεν κατάλαβα τι θέλεις να πεις. Πάντως η τοποθέτηση σου για τα 10 δις πρωτογενές έλλειμμα δεν ευσταθεί. Υπήρχαν χρονιές που υπήρχε και πρωτογενές πλεόνασμα για την Ελλάδα. Τουλάχιστον σύμφωνα με τα στατιστικά που δίνουν μια που σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας φέτος δεν είχαμε πρωτογενές πλεόνασμα αλλά ρεκόρ πρωτογενούς ελλείμματος. Επίσης αυτά τα περί παγκόσμιας απομόνωσης είναι πολύ ασαφή.
Νίκος
Μου κάνει εντύπωση (αν και δεν θα \'πρεπε γνωρίζωντας την ισχύ της προπαγάνδας)ότι υπάρχει ακόμα ο ισχυρισμός (συνήθως από χαμηλού μορφωτικού επιπέδου), ότι φταίει ο Έλληνας που πήρε στην δούλεψή του ανασφάλιστο αλλοδαπό χωρίς εισφορές σε ταμεία,ή δεν πλήρωνε αυτός τις εισφορές στα ταμεία, φόρους κλπ,που δεν κόβει αποδείξεις, που είχε μαιμού συντάξεις,μαιμού επιδοτήσεις,ο βενζινάς που νόθευε την βενζίνη κλπ.,και έτσι να αισθανθούμε όλλοι ένοχοι.Φυσικά και γίναν αυτά,για τα οποία δεν ασκούνταν(και ούτε τώρα ασκείται) ουσιαστικός έλεγχος,γίναν όμως επί σειρά δεκαετιών αμέτρητες κυριολεκτικά κομπίνες με αμύθητα ποσά από μία πάρα πάρα πάρα πάρα πάρα πολύ μικρή μερίδα Ελλήνων σε συνεργασία με τους κατέχοντες την εξουσία,που είναι και το βασικό αίτιο (όσο αφορά τα αριθμητικά δεδομένα, αν και όχι το αίτιο με την βαθύτερη φιλοσοφική θεώρηση των πραγμάτων).Θα πει κάποιος ότι με μία βαθύτερη θεώρηση των πραγμάτων πάλι ίσως φταίξαμε σαν λαός που δεν απαιτήσαμε επιμόνως σωστή διακυβέρνηση στην πράξη και πάταξη της διαφθορας.Άλλο όμως αυτό, και άλλο να ρίχνουν τα βάρη σε έστω επίπεδο,συλλογικά σε εκατομμύρια ανθρώπους, αντι στην απειροελάχιστη μειοψηφία που ρήμαξε τα πάντα.
ρανια
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ.πολυ κατανοητο το αρθρο σας
Μαίρη Καραγιάννη
Κύριε Περισιανιδη, Συγχαρητήρια για το άρθρο σας. Είναι απόλυτα κατανοητό και συγχρόνως πολύ περιεκτικο . Ιδίως τα παραδείγματα που αναφέρετε είναι πολύτιμα για τους αρχαριους . Σας ευχαριστώ πολύ, Μαίρη Καραγιάννη
Λιάκος
Όλα καλά αλλά βλέπω αντιμνημονιακή στάση από έναν άνθρωπο που είναι αρκετά έξυπνος. Τα έσοδα της ελλάδας το 09\' ήταν 50 δις αλλά τα έξοδα για μισθούς συντάξεις δεν ήταν 26, αλλά 37 δις. Δηλαδή πράγματι έχουμε μεγάλο δημόσιο τομέα. Και το 2ο είναι βέβαια ότι είμαστε μη παραγωγικοί (μόνο 20% του ΑΕΠ είναι τα έσοδα έναντι του 29% της Ε.Ε.) λόγω απεργιών, δημοσίου και μη σοβαρού κράτους. Αυτά φταίνε για την κατάσταση. Δεν υπάρχουν συνομωσίες.
Παναγιώτης
Σχετικά με το πρώτο σχόλιο του κ. Λιάκου, θα θέλαμε μια σαφέστερη τοποθέτηση για τις πηγές από τις οποίες προκύπτουν τα ποσά για μισθούς και συντάξεις του 2009, δηλαδή 26δις (κ. Περισιανίδης) και 37δις (κ. Λιάκος). Η διαφορά είναι μεγάλη και δεν μπορεί απλώς να υπάρχει σφάλμα τέτοιας τάξης. Κάποιος εκ των δύο πρέπει να αναθεωρήσει. Σχετικά με το δεύτερο σχόλιο, το ποσοστό 20% οφείλεται κυρίως στην εισφοροδιαφυγή η οποία και ανθεί διαχρονικά με την κάλυψη των κυβερνήσεων που παρεμπιπτόντως είναι οι ίδιες που στηρίζουν την μνημονιακή επιλογή. Με λίγα λόγια δεν μπορούν οι ίδιοι άνθρωποι που ευθύνονται (τηρουμένων και των παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών πάντοτε) να εμφανίζονται ως τιμητές μιας νέας ηθικής και ως αποκλειστικό μέρος της επίλυσης του προβλήματος.
Περισιανίδης Ε.
Οι δημόσιες δαπάνες καταγράφονται και δημοσιεύονται στο ιντερνετ. Όποιος ενδιαφέρεται να βγάλει άκρη μπορεί να το διαπιστώσει ο ίδιος βλέποντας τους ισολογισμούς http://www.minfin.gr/portal/ Δεν έχει νόημα να διαψεύδω όποιον γράφει οτι του κατέβει. Οι δαπάνες των 26 δις που αναφέρω για το 2009 νομίζω ήταν οι κορυφαίες όλων των εποχών και δεν αποτελούσαν μια σταθερή τιμή δαπανών. Από όσο θυμάμαι το 2003 ήταν κάπου στα 12-14 δις και έφτασαν τα 26. Τα νούμερα τα έλεγαν και οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα για να δείξουν την άσχημη πολιτική της ΝΔ τόνιζαν πως οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις διπλασιάστηκαν στα χρόνια της θητείας της ΝΔ που σύμφωνα με αυτά που γράφω είναι περίπου αλήθεια. Για να το πάω και λίγο ψυχαναλυτικά όμως ο καθένας πιστεύει αυτό που θέλει να πιστέψει. Το ερώτημα είναι γιατί το κάνει.
Παναγιώτης
Είναι προφανές ότι είχατε δώσει το ορθό νούμερο κ. Περισιανίδη. Ενδεικτικά προς επιβεβαίωση παραθέτω τα κάτωθι δημοσιεύματα από το Βήμα (25,1δις) και την Καθημερινή(25,08δις): http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=514949 http://www.kathimerini.gr/40655/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/sta-epipeda-toy-2005-oi-dapanes-mis8wn-kai-synta3ewn-toy-dhmosioybr Τέλος εκ παραδρομής στην δεύτερη παράγραφο της προηγούμενης ανάρτησής μου δεν ανέφερα και την φοροδιαφυγή.
Χαρης
Εγω παντως παιδια πιστευω πως ολα γινονται σκοπιμα γιατι κανενας πολιτηκως,δημοσιογραφως,οικονομολογος κτλ δεν αρνηθηκε τα δανια εις βαρος των Ελληνων και ειδικα των παιδιων μας
Θεοδώρα
Καλησπέρα! Καταπληκτικό το κείμενό σας. Με βοηθήσατε πολύ να ξεδιαλύνω κάποια πράγματα στο μυαλό μου, γιατί, παρά το ότι σπουδάζω οικονομικά, είχα αρκετά κενά.
ΚΩΣΤΑΣ ΙΩΑΝΝΙΤΗΣ
Το ερώτημα που τίθεται, είναι αν τα χρόνια πριν το μνημόνιο οι υπουργοί Αλογοσκούφης-Παπακων/νου \"έσπρωχναν\" σκόπιμα(με την καθοδήγηση κάποιων) την χώρα προς το αδιέξοδο και την εκτίναξη του κόστους δανεισμού. Απογραφές και δυσφήμιση της χώρας, τιτανικοί, διεφθαρμένη χώρα κ.ά, Ενω στην παγκόσμια οικονομία άρχισε να εμφανίζεται η φούσκα του καπιταλισμού ,που δημιουργούσε ανάπτυξη(μάλλον κατανάλωση) με λογιστικά κεφάλαια, εμείς αντί να επιδιώξουμε να προστατέψουμε το σπίτι μας,του βάλαμε φωτιά από μόνοι μας.Σε περίοδο κρίσης εμείς(οι πολιτικοί δηλαδη) βγήκαν και δυσφημούσαν την Ελλάδα και έλεγαν μη μας δανείζετε γιατί θα χάσετε τα λεφτά σας.Είναι δεδομένο δηλαδή ότι ενεργούσαν κατ΄εντολή διότι δεν πιστεύω ότι ήταν μειωμένης αντίληψης. Εθνική μειοδοσία η οποία κάποτε θα πρέπει να αποκαλυφθεί
lara
συγχαρητηρια για τον απλα και κατανοητο τροπο που παρουσιαζεται περιπλοκους ορισμους.Συνεχιστε την καλη δουλεια!
μαρο
ευχαριστουμε πολυ!
ΓΒακος gbak56@gmail.
Συγχαρητήρια κ.Περισιανιδη! Πολύ προσεγμένο άρθρο! Όμως έχουν περάσει ήδη τρία χρονιαπό και νομίζω θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον εάν το ανανεωνατε.
Γιώργο ΒΑΚΟΣ
Συνεπώς απαιτείται μια ανάκαμψη της τάξεως του 15+6=21% στο εγγύς μέλλον για να ισορροπήσει η ελληνική οικονομία σε ένα επίπεδο όπου θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει τα χρέη της υπό την προϋπόθεση ότι δε θα έπαιρνε ούτε ένα ευρώ νέα δάνεια. Ανάπτυξη 21% βέβαια δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στην ιστορία του γνωστού κόσμου.\" Σε τι χρόνο αναφέρεστε για αυτήν την αναπτυξη ? Σε σειρά ετών (πόσων) η σε έναν χρονο?
Δημητρης
Συγχαρητηρια κυριε Ευθυμη. Απο εναν ψηφοφορο του ΚΚΕ.
Antonia Becht
Αγαπητέ κύριε Περισιανίδη, Συγχαρητήρια για την απόλυτα κατανοητή εργασία σας και συμφωνώ πως θα είχε ενδιαφέρον να την ανανεώσετε. Σας ευχαριστώ πολύ, Αντωνία Μπεχτ
Μιχαλης
εξαιρετικο!!!καταλαθος επεσα πανω στο αρθρο λιγα και σχετικα απλα πραγματακια που δεν γνωριζει πανω απ το 80% των πολιτων αν τα γνωριζε φυσικα και δεν θα φταναμε εδω που φτασαμε σημερα
Αρισταρχος
Δεν εγινε αναφορα, οτι και η Ελλαδα συμμετεχει στο ΔΝΤ.
ΝΤΡΙΤΣΑΣ
ΝΤΡΙΤΣΑΣ / 5.2.2015 Πως μπορείτε να είστε όλοι σας τόσο χλιαροί και να μην καταδικάζετε τους απάνθρωπους τόκους, οι οποίοι τελικά καταστρέφουν τα κράτη, αλυσοδένοντάς τα με τεράστια χρέη ; Γιατί κανένας σας δεν σηκώνει ανάστημα και να απαιτήσει την κατάργηση των τόκων ; O μόνος τρόπος για να απαλλαγούν τα κράτη από τα τεράστια εξωτερικά τους χρέη,είναι: 1)Οι τράπεζες θα σταματήσουν να δίνουν δάνεια στα κράτη,διότι σαν κερδοσκοπικά ιδρύματα απαιτούν τόκους.2) Το ρόλο δανεισμού κρατών θα αναλάβει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το οποίο θα μετονομαστεί σε Διεθνές Ταμείο Αλληλεγγύης και θα δίνει άτοκα δάνεια. Το Ταμείο δεν θα λειτουργεί κερδοσκοπικά. Θα εισπράττει μόνο εισφορές από όλα τα κράτη, και όλα θα συμμετέχουν εξʼ ίσου με το ίδιο ποσοστό. 3) Τα κράτη της γης είναι 195 και είναι όλα μέλη στο Δ.Ν.Τ. ΄Όλα θα υποχρεωθούν να συμμετέχουν εξίσου, και θʼ αποδίδουν κάθε χρόνο 4,0% από τα ετήσια έσοδά τους στο νέο Διεθνές Ταμείο Άλληλεγγύης, με δέσμευση να μην τα αποσύρουν ποτέ. ΄Ετσι σʼ ένα χρόνο, το Ταμείο θα εισπράξει περίπου 450 δις αμερ.δολ. Σε τρία χρόνια θα εισπράξει περίπου 1,35 τρις αμερ.δολ., σε έξι χρόνια περίπου 2,7 τρις αμερ. δολ. κ.ο.κ. Συνεπώς με τέτοια μεγάλα κεφάλαια, το νέο Διεθνές Ταμείο Άλληλεγγύης θα μπορεί να δίνει άνετα δάνεια στα κράτη και χωρίς τόκο. 4) Το δημόσιο εξωτερικό χρέος κάθε χώρας αποτελείται από το κεφάλαιο δανεισμού και από την επιβάρυνση τόκων η οποία αυξάνει κατά πολύ το ποσό χρέους. Αν η κατάσταση συνεχίσει όπως έχει, οι περισσότερες χώρες δεν θα μπορέσουν να αποπληρώσουν ποτέ τα τεράστια εξωτερικά χρέη τους. Για νʼ απαλλαγούν από αυτά, η μόνη λύση είναι να εφαρμοστεί μια παγκόσμια σεισάχθεια (διαγραφή χρεών σε παγκόσμιο επίπεδο), ως εξής :α) Σε όλες τις χώρες, η διαγραφή του εξωτερικού δημόσιου χρέους θα γίνει μόνο στο μέρος που αφορά την επιβάρυνση τόκων. Το υπόλοιπο που αφορά το κεφάλαιο δανεισμού, θα συνεχίσει να πληρώνεται στις εξωτερικές τράπεζες και στο νέο Διεθνές Ταμείο Αλληλεγγύης. β) Δεν έχει νόημα το ξεκίνημα λήψης άτοκων δανείων από το νέο Διεθνές Ταμείο Αλληλεγγύης, εάν οι χώρες εξακολουθήσουν να έχουν το βάρος του τεράστιου εξωτερικού χρέους. Γι αυτό, πρέπει πρώτα να γίνει η διαγραφή εξωτερικών χρεών σε όλα τα κράτη όσον αφορά τα ποσά επιβάρυνσης τόκων και μετά το Διεθνές Ταμείο Αλληλεγγύης θʼ αρχίσει να δίνει άτοκα δάνεια. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουν να ανασάνουν τα κράτη, αλλά με την προύπόθεση: να μην είναι σπάταλα, διαφθαρμένα και να αποφεύγουν μεγάλους εξωτερικούς δανεισμούς.΄Ολα τα άλλα είναι απλά διαιώνιση και υποταγή στο απάνθρωπο και σιωνιστικό σχέδιο εφαρμογής των τόκων, για να μπορέσουν να εξαθλιώσουν τα κράτη και να τα υποτάξουν πιο εύκολα στην παγκόσμια κυβέρνησή τους.
Γιαννης
Καλο αρθρο αλλα ελλειπες. Οντως οι περισσοτεροι ελληνες δεν γνωριζουν ουτε τα βασικα(που εξηγουνται εδω) αλλα τα βασικα δεν φτανουν!επεισης δεν καταλαβα ποια ηταν η εναλλακτικη του μνημονιου!τελος,ποια τα αποτελεσματα μιας χρεοκοπιας(οδυνηροτατα)
νεμεσιακός
Μπράβο συνάδερφε, καλά τα γραψες. Προς τον κο Ντριτσα Σωστή η λύση. Ποιός αντιτίθεται? το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή η οικονομική ολιγαρχία και άλλο ένα ποσοστό που ποικίλλει που επηρεάζεται θεληματικά λόγω εργασίας και οφέλους. Αυτοί δεν αφήνουν εντέλλοντας πολιτικές τρομοκρατίας στις κυβερνήσεις που συναινούν. Η 2η ομάδα μπορεί να αποσκιστεί όταν της ξεσκίσουν την μακαριότητα της. Αλλά εννοείται ότι οι υπόλοιποι που υποφέρουμε, δεν τους περιμένουμε και με ανοιχτές αγκάλες. Πρέπει να πληρώσουν όλοι αυτοί με οποιονδήποτε τρόπο, όσο επώδυνος καινα είναι
Μάγδα
Κατατοπιστικότατο το άρθρο! Θα αποκτούσε όμως άλλη βαρύτητα αν στο τέλος αυτού αναφέρονταν και οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή του. Ευχαριστώ!
xontros
Ωραιότατο άρθρο, αλλά θα ήταν πολύ χρήσιμη μια αναφορά στο τί σημαίνει χρεωκοπεία για τους πολίτες της χώρας.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΖ
Πολύ ενδιαφέρον όλο το κείμενο. Συγχαρητήρια....Θα ήθελα να ρωτήσω κάτι όμως...... Τις τελευταίες ημέρες ακούω ότι Η Πορτογαλλία π.χ. η Ισπανία κατάφεραν και βγήκανε στις αγορές. Εμείς γιατί δεν μπορούμε? Ποιό το χρέος (ποιοτικά) της Πορτογαλλίας ή της Ισπανίας-Ιρλανδίας? Είναι χρέος εξωτερικό από τους δανειστές? Αυτοί πως κατάφεραν (αν λέγεται σωστά) να βγούνε στις αγορές με χαμηλά επιτόκια δανεισμού........
Περισιανίδης Ε.
Θεωρητικά το να βγεις στις αγορές σου επιτρέπει να χαράξεις μια δικιά σου πολιτική προς το συμφέρον της κοινωνίας και όχι των δανειστών. Ισχύει αυτό για την Ισπανία; Με ανεργία 26% δε νομίζω. Εμείς από όσο γνωρίζω γιατί δεν τα παρακολουθώ πολύ τελευταία βγαίνουμε κάπου κάπου στις αγορές για να καλύψουμε μικρά ποσά. Δε λέει όμως κάτι αυτό. Αυτό που μάλλον ισχύει είναι πως στις αγορές δεν μπορούμε να βγούμε επειδή ο οποιοσδήποτε σου δανείσει ξέρει πως θα πρέπει η Ελλάδα πρώτα να καλύψει τα δάνεια της ΕΚΤ, ΔΝΤ κτλ. Με λίγα λόγια ο δανειστής γνωρίζει πως αν κάτι πάει στραβά προτεραιότητα έχουν άλλοι δανειστές. Οπότε δεν έχει λόγο να σου δανείσει οπότε δεν είσαι και στις αγορές.
Κωνσταντίνος
Ευχαριστούμε πολύ κύριε Περισιανίδη για την ανάλυση που κάνατε. Είμαι κι εγώ ένας αρχάριος. Μία ερώτηση ήθελα να κάνω. Αν κατάλαβα καλά, χώρες όπως η Γερμανία μας δανείζουν αφού πρώτα δανειστούν αυτές για μας; Δηλαδή π.χ. η Γερμανία δανείζεται από τις αγορές ένα ποσό με χαμηλό επιτόκιο και δανείζει μετά σε μας με υψηλότερο επιτόκιο; Ευχαριστώ πολύ
Περισιανίδης Ε.
Ναι όλες οι χώρες έχουν χρέος και μεγάλο. Μάλιστα το ενδιαφέρον είναι οτι ο κανόνας είναι πως οι χώρες δανείζονται για να πληρώσουν δάνεια και πως γενικά το χρέος τους αυξάνεται και δεν μειώνεται. Στην περίπτωση μας οι χώρες δανείστηκαν από τράπεζες και δάνεισαν στην Ελλάδα με μεγαλύτερο επιτόκιο όπως το είπατε.